“Доналд Трамп Ўзбекистонга таклиф қилинди. Президент минтақага келиши учун ҳозир энг тўғри вақт” – АҚШ элчиси

Саидов ва Комилов орқали Доналд Трамп Ўзбекистонга таклиф қилинди

АҚШнинг Ўзбекистондаги фавқулодда ва мухтор элчиси Жонатан Ҳеник 24 апрел куни матбуот вакиллари билан учрашув ўтказди. Элчи даставвал Вашинтон–Тошкент алоқалари, бугунги ҳамкорлик кун тартибига тўхталди. Ҳеч қачон бу қадар яқин бўлмаганмиз, дейди Ҳеник. Унинг қўшимча қилишича, охирги йилларда Ўзбекистон фуқаролари максимал даражадаги юклама билан АҚШ визаси учун ариза топширмоқда, консуллик ҳам максимал даражада кўп визаларни тасдиқлаган. Президент Доналд Трамп маъмурияти билан эса мулоқот маромида давом этмоқда. Айниқса, маъмуриятдагилар муҳожирларни депортация қилишдаги ҳамкорлиги учун Ўзбекистон ҳукуматидан мамнун.

Марказий Осиё республикалари мустақил бўлганига 30 йилдан ошди. Бироқ узоқ ўтган давр мобайнида бирор АҚШ президенти Марказий Осиёга келмаган. Президент Жо Байден муддатининг охирида Қозоғистон ёки Ўзбекистонга келиши мумкинлиги ҳақида сиёсий доираларда гап бор эди, бироқ у минтақага ташриф буюрмади. Доналд Трампга эса Ўзбекистон делегацияси президент Шавкат Мирзиёевнинг ташриф таклифини етказган. Оқ уй бу таклифдан жуда мамнун, дейди элчи Жонатан Ҳеник.

“Хўш, ташқи ишлар вазири Саидов ҳам, президент махсус вакили Комилов ҳам Вашингтонда бўлганларида президент Трампни Ўзбекистонга ташриф билан келишга таклиф қилишди, эҳтимол «С5+1» саммитига қатнашиш билан бирга. Оқ уй бундан жуда хурсанд бўлганини биламан. Бу таклифни қабул қилиш учун ва ишончим комилки, улар буни яқиндан ўрганмоқда. Мен сизнинг фикрингизга қўшиламан, аммо саволнинг асоси нуқтаи назаридан, ростдан ҳам 30 йилдан ортиқ вақт ўтди ва менимча, ҳозир АҚШ президентининг минтақага ташриф буюриши учун тўғри вақт” – Жонатан Ҳеник, АҚШ элчиси

“Ўзбекистонни ЕИ билан алоқаларни шундай давом эттиришга ундаймиз” – элчи Лавровнинг гапларига муносабат билдирди

Жонатан Ҳеник шу ой бошида Самарқандда имзоланган Марказий Осиё ва Европа Иттифоқи ўртасидаги стратегик ҳамкорлик хусусида гапираркан, АҚШ буни тўғри тушунишини ва қўллаб-қувватлашини маълум қилди. Kun.uz журналистининг Россия ТИВ Сергей Лавров ЕИнинг Марказий Осиёда ҳукмронликка интилиш ҳақидаги гапи ортидан юзага келган муҳокамалар ҳақидаги саволига элчи жавоб бераркан, Ўзбекистон ҳар томонлама бу муносабатларга муносиб эканини таъкидлади.

- Жаноб элчи, биз яқиндагина ЕИнинг Ўзбекистондаги делегацияси раҳбари билан интервю ўтказдик ва элчи фикрича, ЕИ эксклюзив алоқаларга интилмаяпти. Бироқ Россия ТИВ буни иттифоқнинг минтақада ҳукмронликка интилиши, дея қабул қилмоқда. Бунга ва стратегик ҳамкорлик шартномасига АҚШнинг реакцияси қандай бўлади?

“Ўзбекистон ўз қўшнилари билан ҳам, АҚШ билан ҳам, Европа Иттифоқи билан ҳам яхши муносабатларга эга. АҚШ бу стратегик ҳамкорликни тўғри тушунади ва албатта, қўллаб-қувватлайди. Шунинг учун биз Ўзбекистонни қўшнилари, Европа Иттифоқи билан яхши ва дўстона муносабатларни шундай давом эттиришга ундаймиз ва бу Ўзбекистоннинг АҚШ билан мустаҳкам муносабатларига тўлиқ мос келади деб ўйлаймиз” – Жонатан Ҳеник, АҚШнинг Ўзбекистондаги элчиси

“Ноқонуний ишлаш учун энди бошпана берилмайди”

Жонатан Ҳеник давра суҳбатида янги маъмуриятнинг миграция сиёсатига ҳам тўхталди. Албатта, АҚШ дарвозалари энди муҳожирлар учун ланг очиқ эмас. Лекин қонуний равишда бу мамлакатга бораётган сайёҳлар, ишчилар, талабалар ва бизнес доира вакилларини Трамп жамоаси олқишлайди, дейди элчи.

“Энди бу анчагина чекланган бўлади. Аслида АҚШга саёҳат қилиш учун қонуний воситалар мавжуд. Ўтган йили мингдан ортиқ Ўзбекистон фуқаролари АҚШда таълим олаётгани фактини эшитганимиздан хурсанд бўлдик. Биз бу рақам ўсишини кутамиз. Ўзбек талабалари БМТда ҳам ишлаши керак деб ўйлаймиз. Бироқ ҳозир чет эл фуқароларининг АҚШда ишлаш имкониятлари чекланган, чунки чегарадан берухсат, ноқонуний ўтганларни жуда кўп кўрдик. Трамп даврида ишлаш учун энди бошпана сўраш имкони бўлмайди” – Жонатан Ҳеник, АҚШнинг Ўзбекистондаги элчиси

Ўзбекистон делегацияси Вашингтонда савдо тарифларини муҳокама қилмаган

Доналд Трамп апрел ойи бошида бутун дунё мамлакатлари учун янги савдо тарифларини эълон қилди. Уларнинг ичида Ўзбекистон ҳам бор ва товарларга 10 фоизлик тариф жорий қилинган. Маҳаллий экспертлар савдо тарифлари Ўзбекистон иқтисодиётига бевосита жиддий таъсир қилмаслиги, лекин Ўзбекистоннинг асосий савдо шерикларига бўладиган таъсир ортидан давлат иқтисодиёти зарар кўриши мумкинлигини прогноз қилган. АҚШ элчисига кўра, Вашингтонга борган Ўзбекистон делегацияси расмийлар билан савдо тарифларини олиб ташлашни муҳокама қилмаган.

- Жаноб элчи, АҚШга борган Ўзбекистон делегацияси савдо тарифларини бекор қилиш бўйича ҳам музокаралар олиб бордими?

“Адашмасам, Ўзбекистонга нисбатан қўлланган тарифлар даражаси барча мамлакатларга нисбатан қўлланган энг паст тарифлар қаторига киради. Бу мен Вашингтонда қатнашган учрашувларда муҳокама қилинган масала эмас эди. Лекин айни пайтда мен Вашингтонда делегация борлигини биламан. Ўйлайманки, вазир Қўчқоров, президент вакили Ўрунов Вашингтонда ХВЖ ва Жаҳон банки билан музокараларда бўлиб, АҚШ расмийлари билан ҳам икки томонлама учрашувлар ўтказишади ва мен савдо тарифлар улар потенциал муҳокама қиладиган масалалардан бири бўлишини тахмин қиляпман” – Жонатан Ҳеник, АҚШнинг Ўзбекистондаги элчиси 

“Демократия ва инсон ҳуқуқлари сиёсати деярли ўзгармайди”

АҚШда Доналд Трамп президентликка қайта сайланар экан, бу давлат авторитаризм томон илдамламоқда. Айниқса, унинг 3-муддатга ҳам сайланиш учун конституцияни ўзгартириши борасида гап-сўзлар либерализм қадриятлари томирига болта уради. Шундай шароитда дунёдаги либерал ғоялар, инсон ҳуқуқлари ва сўз эркинлиги донорлиги ҳам соя остида қолмоқда. Элчи Ҳеникка кўра, бу АҚШнинг доимий сиёсати. Демократлар ҳам, республикачилар ҳам буни Вашингтон сиёсатидан юлиб ташламайди. Лекин шакл ўзгариши мумкин, дея қўшимча қилади элчи.

“Мен Давлат департаментида 30 йилдан ортиқ дипломат бўлиб ишладим, жумладан, Республикачилар ва Демократлар маъмуриятлари даврида. Шу вақт мобайнида инсон ҳуқуқларини қўллаб-қувватлаш, жумладан, сўз эркинлиги, матбуот эркинлиги ҳар доим биз ҳар бир мамлакатда қилмоқчи бўлган ишимизнинг бир қисми бўлиб келган. Булар бизнинг ҳукуматимиз, Америка халқи учун асосий қадриятлардир. Бу шунчаки ихтиёрий равишда қилинадиган иш эмас, бу бизнинг кимлигимизни акс эттиради. Менимча, бу давом этади, лекин бошқа шаклда. Трамп ва давлат котиби Рубиога кўра, инсон ҳуқуқлари ташқи сиёсатимизнинг муҳим қисми бўлиб қолиши билан бирга бошқа соҳаларга, жумладан, миллий хавфсизлик бўйича ишларга янада яқинроқ интеграция қилиниши лозим” – Жонатан Ҳеник, АҚШнинг Ўзбекистондаги элчиси 

АҚШ «Толибон» ҳукуматини тан олишни режаламаяпти

Афғонистон Ўзбекистоннинг қўшниси ва тинч Афғонистон минтақа барқарор ривожи учун муҳим. 2021 йилнинг августида ҳокимиятга келган «Толибон» ҳукуматини ҳали бирор давлат расман тан олмади, бироқ мулоқот давом этмоқда. Доналд Трамп президентликка қайтгач, Афғонистонда қолган ҳарбий техникаларни ортга қайтаришини эълон қилди. Медианинг «Толибон»ни тан олиш ҳақидаги саволларига у жавоб бермай келмоқда. АҚШ элчисига кўра, бу мавзуда ҳеч нима ўзгармайди. Вашингтон толибларни тан олишни режаламаяпти.

Шоҳрух Мажидзода тайёрлади.