Кремл Путин Истанбулга бориш-бормаслигига аниқлик киритмаяпти

15 май – Россия ва Украина ўртасидаги тўғридан тўғри музокаралар ўтказилиши белгиланган кунга икки кун қолганида ҳам бу қандай форматда ўтказилиши ва унда кимлар иштирок этиши аниқ эмас.

Украина президенти Володимир Зеленский Туркия президенти Ражаб Эрдўған билан мулоқотдан кейин Истанбулга келишга ва РФ президенти Владимир Путин билан тўғридан тўғри музокаралар ўтказишга тайёрлигини тасдиқлаганди. У Туркияга АҚШ президенти Доналд Трамп ҳам келишига умид билдирганди (у бундан бир неча соат олдин «Туркияга учиш ҳақида ўйлаётгани»ни айтганди). Трамп айни вақтда расмий ташриф билан Саудия Арабистонида бўлиб турибди.

Истанбулда музокара ўтказишни таклиф қилган Путин ҳозирча музокараларда шахсан ўзи иштирок этиши мумкинлиги ҳақида ҳеч қандай изоҳ бермади. Россия президенти матбуот котиби Дмитрий Песков ҳам бугунги брифингда Россия делегацияси таркибини ошкор қилишдан бош тортди ва бу «президент зарур деб топган заҳоти» амалга оширилишини айтди.

«Россия томони пайшанба куни ўтказилиши керак бўлган музокараларга тайёргарликни давом эттирмоқда. Ҳозирча бошқа ҳеч нарсани изоҳламоқчи эмасмиз», – деди Песков.

Россиядаги телеграм-каналларда 13 май куни тонгдан Путин Туркияга учмаслиги, музокараларда Россия делегациясига ТИВ раҳбари Сергей Лавров ҳамда президент ёрдамчиси Юрий Ушаков бошчилик қилиши ҳақида хабар тарқатилди. Бу миш-мишнинг биринчи манбаси бўлган Gulagu.net бу ҳақда «ФСОга (Федерал қўриқлаш хизмати) яқин аноним манбаси»га таяниб хабар берган. Манба Лавров ва Ушаков учун гўёки «Россия» парвоз отрядининг махсус борти тайёрланаётганини айтган. Бу маълумот бошқа манба томонидан тасдиқланмаган.

Украина президенти офиси раҳбари маслаҳатчиси Михайло Подоляк эса «Зеленский Истанбулда Россиянинг Путиндан бошқа бирорта вакили билан учрашмоқчи эмаслиги»ни айтди. «Биз ахир Россиядаги ҳокимият тузилишини биламиз. Мединский у ёқда турсин, ҳатто Лавров ҳам фақат Путиннинг ғояси бўлган у ёки бу қарорларни қабул қилишга ваколатли эмас. Яъни урушни давом эттириш ёки тўхтатиш ҳақида фақат Путин қарор қабул қилиши мумкин», – деди Подоляк.

У шунингдек агар Путин Истанбулга келадиган бўлса, Киевдагилар Зеленскийнинг Россия президенти билан тўғридан тўғри музокараларни тақиқловчи фармонини зудлик билан бекор қилиши мумкинлигини айтган. Подолякнинг сўзларига кўра, бу қандайдир «юридик тасдиқланган ҳужжатлар»ни имзолашга тайёрлаш босқичидаёқ содир бўлиши мумкин.

Украина президенти офиси раҳбари Андрей Ермак ҳам Украина музокараларнинг ҳар қандай форматига тайёрлиги, бироқ биринчи ва энг муҳим қадам ўт очишни тўхтатиш бўлиши кераклигини таъкидлади. «Путиннинг Туркиядаги музокараларда иштирок этишдан бош тортиши Россиянинг урушни тўхтатишни истамаслигининг сўнгги белгиси бўлади», – деди у.

Европа музокараларни кутиш учун ваъда қилинган қўшимча санкцияларни кечиктирмоқда

Европа давлатлари етакчилари Россияга қарши янги санкциялар жорий этиш учун АҚШга босим ўтказишдан олдин 15 майгача кутишга тайёр, деб ёзади Bloomberg манбаларга таяниб.

Агентлик маълумотларига кўра, 12 май куни америкаликлар Европага Путинга босимни кучайтиришдан олдин Оқ уй Москвага музокараларда иштирок этиш имкониятини бермоқчилигини маълум қилган.

Агар Путин Зеленский билан учрашишдан бош тортса ёки ҳар қандай форматдаги музокаралар якунида Россия зудлик билан ўт очишни тўхтатишга рози бўлмаса, Европа Иттифоқи Доналд Трампни Москвага қарши санкциялар киритишга чақиради. Шу билан бирга, Bloomberg ёзишича, АҚШ бу йўналишда ҳаракатланишга тайёрми ёки йўқми, ҳозирча номаълум.

Агентлик 10 май куни Буюк Британия, Франция ва Германия Россия сулҳдан воз кечган тақдирда янги санкциялар жорий этиш бўйича Трамп билан келишиб қўйганини эслатган. Айнан ўшанда Европа давлатлари Украина билан биргаликда Путинни 12 майдан бошлаб 30 кунга ўт очишни бутунлай тўхтатишга чақирган ва агар рад этилса, босим кучайтирилиши билан таҳдид қилганди. Путин сулҳ талабини эътиборсиз қолдириб, Украинага тўғридан тўғри музокаралар ўтказишни таклиф қилганида, Трамп уни қўллаб-қувватлади, бу Европа учун кутилмаган ҳолат бўлди.

Расмий даражада Европа Иттифоқи душанба куни Россияга санкцияларни кучайтириш билан таҳдид қилишда давом этмоқда. Хусусан, 12 май куни тушдан кейин Германия ҳукумати расмий вакили «соат мили юришда давом этаётгани» ва агар Москва кун охиригача ўт очишни тўхтатмаса, янги чекловлар жорий этилишини айтди. Дмитрий Песков буни изоҳларкан, «Россия билан ултиматумлар тилида гаплашиш тўғри бўлмаслиги»ни айтди.

13 май куни тонгда ҳам Россиянинг Украинага ҳужумлари давом эттирилди. Европа Иттифоқи вакиллари ҳозирча ҳеч қандай янги изоҳ бермади.