Трампнинг «катта чиқиши»: ҳаммаси ўзгариши мумкин

Бугун 14 июл. Бу кунда дунёда ғайритабиий нимадир содир бўлади, деб айта олмайман, лекин Америка президенти Трамп Россия ва Украина уруши бўйича фавқулодда чиқиш қилиши аниқ. У ярим йилдан буён Украинага берилаётган барча ёрдамни тўхтатди, Киевга жуда кучли босим қилди. Ва бу билан Россияга урушда ўзи кўзлаган минимал вазифаларни бажаришга имкон берди. Лекин жаноб Путин олтинчи телефон суҳбати вақтида ҳам Трампга конкрет гап айтмагач, энди республикачи президент уруш дипломатиясини ўзгартирадиган кўринади. Қуйида шу ҳақда.

Фақат «Patriot» эмас

Хўш, Доналд Трамп бугунги катта чиқишида нималар ҳақида гапириши мумкин? Катта эҳтимол, АҚШ президенти Украинага қурол-яроқ кўринишидаги ёрдам пакети ҳақида эълон қилади. Агар шундай бўлса, бу Трампнинг уруш бошланганидан буён Киевга юборадиган илк ҳарбий ёрдам бўлади. Унинг даврида украинлар оз миқдорда қурол олиб турди, лекин бу Байден давридаги тасдиқланган пакетлар эди.

Трамп президентлик кампанияси давридаёқ Украинага қурол етказиб беришни қоралади, «урушни бир кунда дипломатия орқали тўхтатишини» айтди, лекин урушни тўхтата оладиган ягона одам билан олти марталаб гаплашиб, у одам Трамп тугул ундан каттасининг гапига ҳам қулоқ солмаслигини тушуниб етгач, стратегиясини ўзгартирадиган кўринади. Бугун эълон қилиниши мумкин бўлган ҳарбий пакет 500 миллион долларга тенг бўлиши мумкин.

Америка нашрларининг ёзишича, Трамп эълон қиладиган ҳарбий пакет фақат Patriot ҳаво ҳужумидан мудофаа тизимлари билан чекланиб қолмай, ҳужум қуролларини ҳам ўз ичига олади. Хусусан, Киев Россия ичкарисигача етиб борувчи ракеталар ҳам олиши мумкин.

«Трампнинг жаҳли чиқди»

Республикачи сенатор, Россияга қарши сансциялар янги пакети бўйича қонун лойиҳаси муаллифи Линдси Грэмнинг айтишича, президент Трамп Россия президенти Путиндан қаттиқ жаҳли чиққан. «Эртанги баёнот жуда кескин бўлади», деган сенатор.

Трамп шу вақтгача Украинага ҳужум қуроллари бериш вариантини ҳатто кўриб чиқмаётганди. Агар АҚШ президенти чиндан Киевга Россияга ҳужум қилиш имконини берувчи қуроллар юборса, бу урушда жиддий бурилиш нуқтаси бўлиши мумкин.

Америка нашрларининг ёзишича, 3 июлдаги телефон суҳбати чоғида Путин Трампга 60 кун ичида катта юриш бошлаши, Украинанинг Россия ўзиники деб эълон қилган барча ерларини тўлиқ эгаллаб олишини айтган. Бундан жаҳли чиққан Трамп Россияга нисбатан фикрини кескин ўзгартирган. Трамп Россия президенти билан суҳбатдан кўп ўтмай Франция лидери Макрон билан гаплашган ва «У ҳаммасини олмоқчи», деб айтган.

Трамп нега ўзгарди?

Энди Доналд Трамп нега бунақа ўзгариб қолгани ҳақида. Биласизми, аслида республикачи Трамп учун Украина қанча ерини бой бериши умуман қизиқ эмас. Лекин бир муаммо бор – Трамп «Мен бўлсам, уруш бошланмасди, бу мантиқсиз урушни бир кунда тугатаман», деб қўйган. Энди «Бу Байден, Зеленский ва Путин бошлаган уруш», деган гаплар ўтмайди, чунки жаноб Трамп олти ойдан буён Америка президенти!

Энди Трамп гаплари блеф бўлмаганини исботлаши керак. Ок, мистер Трамп, 2022 йилги уруш бошланиб бўлди, сиз уни тугата олмадингиз, энди ҳеч бўлмаса янги босқинга йўл қўйманг, қани сизнинг Армагедонингиз? Тахминан шунақа чақирув қаршисида ҳозир жаноб Трамп.

Байденни, Зеленскийни ёки бошқа исталган одамни гап билан айблаш, пиар компания билан «лойга булаш» мумкин, лекин Россиянинг Украина бўйлаб янги ҳужумини гап билан ҳам, пиар компания билан ҳам тўхтатиб бўлмайди. Буни ниҳоят тушуниб етган мистер Трамп уруш бўйича стратегиясини ўзгартирганга ўхшайди.

Азизлар, мен бу фикрларни Трамп Украинага янги қуроллар бериши мумкинлиги ҳақида эҳтимол атрофида билдирдим. Бугун оқшом Трамп чиқиб «Биз Украинага бир олам каска ва аптечкалар юборамиз», деса, бу фикрлар ўз аҳамиятини йўқотади. Кўрамиз, бугун қайси Трамп чиқиш қиларкин: чинакам Путиндан жаҳли чиққан, ғазабнок Трампми ёки 2018 йил Хелсинки саммитидаги Трампми...

Ўткир Жалолхонов тайёрлади
Тасвирчи ва монтаж устаси – Фахриддин Ҳотамов