Босқичма-босқич эски қувурлардан замонавий иссиқлик тизимига ўтилмоқда - Veolia Energy Tashkent

Veolia Energy Таshkent компанияси Ўзбекистонда олиб борган уч йиллик фаолиятини якунлаб, натижаларни сарҳисоб қилмоқда.

Уч йил ичида катта ишлар амалга оширилди: рақамли ечимлар жорий этилди, қозонхоналар ва иссиқлик пунктлари модернизация қилинди, ёпиқ иссиқлик тизимига ўтиш бошланди — булар энди режа эмас, балки шаҳарнинг янги сифатдаги инфратузилмасини шакллантираётган аниқ амалий ишлардир.

Компания очиқ тан оладики, модернизация йўли ҳар доим ҳам муаммосиз бўлмайди. Бироқ Veolia Energy Tashkent олдинга қараб ҳаракатни давом эттирмоқда — ўз хатоларидан сабоқ олиб, аҳолига нисбатан масъулият билан ва Тошкентдаги иссиқлик таъминотини замонавий, барқарор ва хавфсиз қилишга қатъий қарор билан.

Янги қозонхоналар: кўпроқ иссиқлик ва ишончлилик

2022 йил июлидан бери Veolia Energy Tashkent Тошкентнинг марказлашган иссиқлик таъминоти тизимини босқичма-босқич модернизация қилиш ишларини олиб бормоқда. Мақсад — тизимни ишончли, энергия самарадор ва экологик хавфсиз қилиш. Бектемир ва Сергели туманларида иккита замонавий ёпиқ турдаги қозонхона қурилди, 144 та индивидуал иссиқлик пунктлари (ИИП) ўрнатилди. Улар иссиқликни автоматик равишда тартибга солади. Захира генераторлар ва фавқулодда ёқилғи тизимлари туфайли қозонхоналар ҳатто электр узилишида ҳам ишлашда давом этади.

Ёпиқ тизим доирасида иссиқлик қувурларидаги сув энди квартираларга тўғридан-тўғри келмайди — ИИП иссиқликни иссиқлик алмаштиргич орқали узатади. Бу эса иссиқ сув сифатини оширади, иссиқлик йўқотилишини камайтиради, ускуналар умрини узайтиради ва харажатларни камайтиради.

Бектемирдаги “Водник” массивида 30 МВт қувватли янги қозонхона 9000 дан ортиқ аҳолини иситиш билан таъминлайди. У 1984 йилда қурилган эски станцияни алмаштирди. Янги ускуналар 79 та кўп қаватли уй ва 14 та ижтимоий объектни ишончли иссиқлик билан таъминламоқда. Ёпиқ тизим иссиқ сув сифатини оширди, қувурлар умрини узайтирди ва квартиралардаги ҳароратни янада аниқ назорат қилиш имконини берди. Энергия тежамкор технологиялар ва иссиқлик изоляцияланган қувурлар туфайли газ истеъмоли 22%, электр истеъмоли 20% камайди, иссиқлик ва сув йўқотилиши эса деярли 1,5 баравар камайди.

Сергелининг “Қурувчилар” массивида 18 МВт қувватли янги қозонхона 7400 аҳолига хизмат кўрсатмоқда. У 1985 йилдаги эски қозонхонанинг ўрнини эгаллади. Энди 29 та уйда истиқомат қилувчилар барқарор иситиш ва сифатли иссиқ сувга эга. Янги технологиялар туфайли газ истеъмоли 21%, электр энергияси 42% га, иссиқлик ва сув йўқотилиши эса минимал даражага тушди. Янги тизим об-ҳаво шароитига қараб ҳароратни автоматик созлайди ва масофадан бошқарилади. Натижада — қулайлик, тежаш ва ишончлилик йил давомида таъминланмоқда.

Яқин йилларда Мирзо Улуғбек туманидаги Қорасув массивида 97 МВт қувватли янги қозонхона қурилади. Ишга туширилиши 2026 йилга режалаштирилган. Шунингдек, Олмазор туманининг Бешкўрғон массивида 20 та янги ИИП ўрнатилади ва тармоқлар янгиланади. Сергели-5 массивида эса яна 52 та ИИП пайдо бўлади. Барча лойиҳалар тасдиқланиш босқичида ва давлат экспертизасидан ўтмоқда. Ёпиқ тизимга ўтиш — шаҳарнинг барқарор, замонавий ва экологик тоза иссиқлик таъминотини шакллантириш йўлидаги асосий қадамдир.

Уй ичидаги тизимлар — занжирдаги муҳим ҳалқа

Кўп қаватли уйлардаги ички иситиш тизимларининг техник ҳолати иссиқлик таъминотидаги асосий муаммолардан бири бўлиб қолмоқда. Veolia Energy Tashkent иссиқликни бино киришигача етказиб беради, лекин квартираларда иситиш нотекис бўлиб қолмоқда. Сабаблари — ички қувурлар эскирган, балки уйнинг қайта режалаштирилиши ҳам. Компаниянинг молия директори Севара Пардаева шундай дейди:

“Veolia иссиқликни биногача етказади, лекин ички қувурлар ҳолати — бошқарувчи ташкилотлар жавобгарлигида. Биз оқаётган подваллар ва эски қувурларни кўриб, бундай ҳолатларга бефарқ бўлмаймиз”.

2025 йилда компания кўп қаватли уйларда техник аудит ўтказди. Натижада 86% ҳолларда балконлар иссиқлик тизимига уланганлиги аниқланди — бу нафақат радиаторлар, балки зал ва балконни бирлаштириш каби қайта режалаштиришларни ҳам ўз ичига олади. Бундай ўзгартиришлар лойиҳа меъёрларини бузади ва тизимга ортиқча юклама беради.

Veolia давлат билан биргаликда уйлардаги иситиш тизимларини қайта тиклаш механизмини ишлаб чиқмоқда — ким амалга оширади, қандай чоралар кўрилади, каби саволларга жавоб аниқланмоқда.

“Биз ички тизимдаги муаммоларни ҳал этмасак, модернизациядаги барча ҳаракатларимиз беҳуда бўлади. Шунинг учун биз бу лойиҳаларда иштирок этишга тайёрмиз”, — дейди Пардаева.

Рақамлаштириш ва реал вақт мониторинги

Иссиқлик тармоқлари, насос станциялари ва қозонхоналарни рақамлаштириш орқали шаҳарнинг ягона рақамли иссиқлик инфратузилма харитаси яратилди. Марказий диспетчерликда мутахассислар тизим параметрларини реал вақт режимида кузатиб боришади ва носозликларга тезкор жавоб беришади.

Замонавий ҳисоблагичлар ва “ақлли” қурилмалар жорий этилиши туфайли аҳоли иссиқлик ва сув истеъмоли бўйича аниқ маълумотларга эга бўлмоқда, ҳисоб-китоблар эса очиқ ва тушунарли бўлди.

2024 йилда 1380 км қувур, 8426 иссиқлик камераси, 214 қозонхона ва 89 насос станцияси техник аудитдан ўтказилди. 6000 дан ортиқ техник муаммо ва 26 500 га яқин қонунбузарлик, шу жумладан ноқонуний қурилишлар ва тўсилган люклар аниқланди. 1000 та хизмат кўрсатиб бўлмайдиган люк очилди. Барча маълумотлар рақамли базага киритилиб, у келажакдаги таъмирлаш режалари учун асос бўлиб хизмат қилмоқда.

Иссиқлик йўқотилишини 44% дан 33,4% гача камайтиришга эришилди. Газ истеъмоли 25% га қисқарди — бу йилига 350 миллион куб метр газ тежаш дегани. Бу — шунчаки рақам эмас, балки шаҳарнинг экологик босимини камайтириш ва энергетика тизимини барқарор қилишга хизмат қилувчи натижадир.

Молиявий механизм

Бугунги кунда иссиқлик таъминоти бўйича харажатларнинг 82% қисмини давлат қоплайди, аҳоли эса атиги 18% ни тўлайди. Бу вақтинчалик чора бўлиб, модернизация якунлангунга қадар тарифларни қулай даражада сақлаб туришга ёрдам бермоқда.

“Давлат ҳозирда ИИП ўрнатилиши ва бошқа ишларга субсидиялар ажратмоқда. Бироқ бизнинг мақсадимиз — ташқи ёрдамга боғлиқ бўлмаган, барқарор тизим яратиш. 2032 йилдан бошлаб биз босқичма-босқич тўлиқ ўзини ўзи молиялаштиришга ўтамиз”, — дейди Veolia Energy Tashkent молия директори Севара Пардаева.

Бу ўзгаришга тайёрланиш учун компания аллақачон 10 йиллик икки йирик лойиҳани амалга оширмоқда:

ИИПларни ўрнатиш ва жиҳозларни модернизация қилиш, бу эса квартираларда иссиқлик ва сув сифатини яхшилайди;

Қувурларни қайта қуриш, бу тизимнинг ишончлилигини ошириб, иссиқлик йўқотилишини камайтиради.

Тўлиқ ўзини ўзи молиялаштиришга ўтилгач, ҳисоб-китоблар шаффоф, тарифлар эса иқтисодий асосланган бўлади. Аҳоли фақат реал олган иссиқлиги учун ҳақ тўлайди. Бизнинг мақсад — нафақат молиялаштириш манбасини ўзгартириш, балки иссиқлик таъминотини барча учун замонавий, барқарор ва адолатли қилишдир.

Келажак истиқболлари

2024 йил декабр ойида компания Тошкент шаҳрининг 2045 йилгача бўлган иссиқлик таъминоти схемасини ишлаб чиқди. Ушбу ҳужжат тасдиқлангандан сўнг жамоатчиликка тақдим этилади.

Аҳоли сони ортиб бораётгани ва хизмат сифати бўйича талаблар кучайиб бораётган бир пайтда, компания ўз олдига иссиқлик таъминотида энергия самарадорлигини ошириш, носозликлар хавфини минималлаштириш ва Тошкент аҳолиси учун барқарор, олдиндан айтиб бўладиган тизим яратишни мақсад қилиб қўйган. Ишлар босқичма-босқич олиб борилмоқда ва яқин йилларда пойтахт аҳолиси ўз уйларида реал ижобий ўзгаришларни ҳис эта бошлайди.

Иссиқлик таъминоти билан боғлиқ мурожаатлар бўйича қуйидаги алоқа каналлари мавжуд:

Шахсий кабинет: https://cabinet.veoliaenergy.uz/

Логин ва парол шартноманинг иккинчи саҳифасида кўрсатилган. Шахсий кабинет орқали ариза юбориш, ҳисоб-китобларни кўриш ва ҳисоблагич кўрсаткичларини текшириш мумкин. Ариза юборилгач, Veolia мутахассислари сиз билан боғланишади.

Veolia Cаll-маркази — қисқа рақам: 1347

Telegram’даги “Veolia Оператив Маркази” гуруҳи — ҳавола орқали қўшилинг: https://t.me/VeoliaOperativMarkazi