Путин билан учрашишни режалаштирган Трамп, ўт очишни тўхтатишга мойиллик кўрсатган Россия ва Ойда АЭСни ишга туширмоқчи бўлган АҚШ — кун дайжести

Ўтган кун давомида жаҳонда рўй берган энг асосий воқеа ва янгиликлар шарҳи билан кундалик хабарномада таништирамиз.

{Yii::t(}

Ўтказиб юбориш 6s

Ўтказиб юбориш

Трамп келаси ҳафта Путин билан учрашишни режалаштирмоқда

АҚШ президенти Доналд Трамп келаси ҳафтадаёқ Россия етакчиси Владимир Путин билан шахсан учрашишни режалаштирмоқда. Бу ҳақда режалардан хабардор икки манбага таяниб, The New York Times (NYT) хабар берди.

Сўнгра Оқ уй раҳбари Путин ва Украина президенти Володимир Зеленский иштирокида уч томонлама музокаралар ўтказишни режалаштирган.

Нашр суҳбатдошларига кўра, Трамп 6 август куни Европа етакчилари билан телефон орқали мулоқотда ўз ниятини маълум қилган. Бўлажак иккала тадбир ҳам Европа вакиллари иштирокисиз ўтказилади.

6 август куни Россия президенти Владимир Путин ва АҚШ президентининг махсус вакили Стивен Уиткофф Москвада учрашди. Россия президенти ёрдамчиси Юрий Ушаков «Украина масаласида баъзи сигналлар берилгани, тегишли сигналлар президент Трампдан ҳам олинганини» айтди. Аммо тафсилотларга тўхталмади.

АҚШ Россия режаларига жавобан Ойда АЭСни ишга туширишни тезлаштириши мумкин

АҚШ Аэронавтика ва космик маконни тадқиқ қилиш миллий бошқармаси (NASA) раҳбари вазифасини бажарувчи, АҚШ транспорт вазири Шон Даффи шу ҳафтада Ойда ядровий реактор қурилишини тезлаштириш режаларини эълон қилмоқчи. Бу ҳақда Американинг Politico нашри манбаларга таяниб хабар берди.

Айтилишича, агентлик директивасида Ойда атом электр станциясини қурган биринчи давлат «АҚШ фаолиятини сезиларли даражада чеклайдиган тақиқланган ҳудуд эълон қилиши» мумкинлиги билдирилган. Ҳужжатда, шунингдек, NASA'га 60 кун ичида лойиҳа менежерини тайинлаш ва компаниялардан 2030 йилгача Ойда 100 киловаттлик ядро реакторини ишга тушириш бўйича таклифлар олиш кўрсатмаси берилган. Илгари режалар унчалик амбицияли ва аниқ бўлмаган: таққослаш учун, 2022 йилдан бери агентлик Ойда 100 киловаттлик ядровий реакторни "2030-йиллар бошигача" ишга тушириш бўйича тадқиқотни молиялаштирган.

Бундан ташқари, нашрнинг ёзишича, Даффи Халқаро космик станцияни бир нечта тижорат станциялари билан алмаштириш бўйича директивани таклиф қилган. Агентлик олти ой ичида ишлаб чиқарувчи билан шартнома имзолашни режалаштирмоқда. Лойиҳага қизиқиш, жумладан, Axiom Space, Vast ва Blue Origin компаниялари томонидан билдирилган. Қайд этилишича, иккала қарор ҳам АҚШга Ой ва Марсни тадқиқ қилиш бўйича Хитой лойиҳаларидан олдинга ўтиш имконини бериши мумкин. «Гап иккинчи космик пойгада ғалаба қозониш ҳақида кетяпти», деди агентликнинг юқори мартабали ходими.

Май ойида «Роскосмос» давлат корпорацияси ва Хитой миллий космик маъмурияти (ХМКМ) Ой электр станциясини қуриш бўйича ҳамкорлик меморандумини имзолаган эди. У 2036 йилгача Россия ва Хитой қуришни режалаштирган Халқаро Ой станциясининг бир қисмига айланади. «Роскосмос» бош директори Дмитрий Бакановнинг сўзларига кўра, лойиҳага 13 давлат, жумладан Беларус, Покистон, Озарбойжон, Сербия, Сенегал, Жибути ва Эфиопия қўшилган.

Энди Россия ўт очишни тўхтатишга кўпроқ мойил кўринмоқда — Зеленский

Украина президенти Володимир Зеленский энди Россия ўт очишни тўхтатишга кўпроқ мойил бўлиши мумкинлигини айтди. Бу ҳақда у АҚШ президенти Доналд Трамп билан кечки суҳбат якунлари бўйича қилган видеомурожаатида айтиб ўтди.

«Президент Трамп билан гаплашдим. Бу суҳбат АҚШ президенти вакили Стивен Уиткоффнинг Москвага ташрифидан сўнг бўлиб ўтди. Шерикларимиз билан умумий позициямиз мутлақо аниқ ва шаффоф - уруш тугаши керак. Урушни росмана тугатиш керак», деди Зеленский.

Украина президентининг таъкидлашича, Москвадаги музокараларга қараганда, энди Россия ўт очишни тўхтатишга кўпроқ мойил.

«Уларга қилинаётган босим иш беряпти. Муҳими, улар бизни тафсилотларда алдамаслиги керак. Бизни ҳам, Қўшма Штатларни ҳам», деб қўшимча қилди Зеленский.

6 август куни Россия президенти Владимир Путин ва АҚШ президентининг махсус вакили Стивен Уиткофф Москвада учрашди. Россия президенти ёрдамчиси Юрий Ушаков «Украина масаласида баъзи сигналлар берилгани, тегишли сигналлар президент Трампдан ҳам олинганини» айтди. Аммо тафсилотларга тўхталмади.

Пашинян ва Алиев Вашингтонда Трамп ҳузурида учрашади

Арманистон бош вазири Никол Пашинян Вашингтонда Озарбойжон президенти Илҳом Алиев билан АҚШ президенти Доналд Трамп ҳузурида учрашади. Бош вазирнинг Қўшма Штатларга ташрифи 7-8 август кунларига белгиланган.

Аниқлик киритилишича, дастлаб Пашинян ва Трампнинг «Арманистон ва АҚШ ўртасидаги стратегик шерикликни чуқурлаштириш мақсадида» икки томонлама учрашуви бўлиб ўтади. Кейин Пашинян, Трамп ва Алиевнинг «минтақада тинчлик, фаровонлик ва иқтисодий ҳамкорликни илгари суришга қаратилган» уч томонлама учрашуви бўлиб ўтади.

Пашинян ва Алиевнинг Вашингтондаги эҳтимолий учрашуви ҳақидаги миш-мишлар 4 август куни журналист Алекс Рауфўғли ижтимоий тармоқда ёзганидан бери тарқалди.

Ушбу миш-мишлар фонида Арманистон Мудофаа вазирлиги Озарбойжон ҳарбийлари Арманистоннинг Сюник вилоятидаги чегара ҳудудида қурилиш ишларини олиб бораётган экскаваторни ўққа тутганини маълум қилди. Шикастланган техника суратлари эълон қилинди. Озарбойжон Мудофаа вазирлиги фотосуратларга ҳеч қандай изоҳ бермасдан, айбловни рад этди.

Арманистон ва Озарбойжон тинчлик шартномасини имзолашга тайёрлигини бир неча бор эълон қилган, бироқ ҳужжат ҳалигача имзоланмаган. Боку ўзига Арманистон ҳудуди орқали Нахичеван эксклавига экстратерриториал мақомга эга йўлак беришни талаб қилмоқда, Ереван буни ўз суверенитетига таҳдид деб билади ва йўл Арманистон ҳукумати томонидан назорат қилиниши керак деб ҳисоблайди.

Моди 7 йил ичида биринчи марта Хитойга ташриф буюради

Ҳиндистон бош вазири Нарендра Моди етти йил ичида биринчи марта Хитойга ташриф буюради, деб хабар берди Reuters.

Ташриф август ойи охирида - Ҳиндистоннинг АҚШ билан муносабатлари кескинлашиши, жумладан, Вашингтон томонидан Ҳиндистонга жорий этилган қўшимча божлар фонида бўлиб ўтади.

Агентлик маълумотларига кўра, Ҳиндистон ҳукумати раҳбари 31 август куни Хитойнинг Тянжин шаҳрида бошланадиган Шанхай ҳамкорлик ташкилоти (ШҲТ) саммитида иштирок этади. Моди охирги марта 2018 йилда Хитойга ташриф буюрган. Бироқ шундан бери икки давлат ўртасидаги муносабатлар кескин ёмонлашди: 2020 йилда Ҳимолай тоғлари чегарасида Хитой ва Ҳиндистон ҳарбийлари ўртасида қуролли тўқнашув содир бўлди.

Шунга қарамай, ўтган йилнинг октябр ойида Моди ва Хитой раиси Си Жинпинг Россияда бўлиб ўтган BRICS саммити доирасида музокаралар ўтказди, бу эса, Reuters таъкидлаганидек, икки томонлама кескинликни юмшатишга ёрдам берди.