Жаҳон | 18:26 / 16.05.2025
1163
2 дақиқада ўқилади

Олимлар оғир бемор чақалоқ ҳаётини ДНК таҳрири орқали сақлаб қолди

Шифокорлар ва олимлар гуруҳи чақалоқдаги кам учрайдиган генетик касалликни даволаш учун биринчи марта генни шахсийлаштирилган таҳрирлаш усулидан фойдаланди.

Бу инқилобий усул CRISPR технологиясига асосланган бўлиб, у инсон ДНКсига аниқ ўзгаришлар киритиш имконини беради. Даволаш натижалари The New England Journal of Medicine журналида эълон қилинди.

Бемор Кей Жей исмли чақалоқ бўлиб, у CPS1 ферменти етишмовчилиги билан туғилган, бу жуда кам учрайдиган ҳолат бўлиб, организм аммиакни тўғри қайта ишлай олмайди. Ушбу патология миянинг жиддий шикастланишига, ривожланишнинг кечикишига ва ҳатто жигар трансплантацияси заруратига олиб келади. Статистик маълумотларга кўра, бу ташхисга эга бўлган болаларнинг тахминан 50 фоизи ҳаётининг биринчи ҳафтасида вафот этади.

Таъкидланганидек, чақалоққа ёрдам бериш учун шифокорлар унга CRISPR асосида индивидуал терапия яратди. Бу усул ДНКдаги мутацияларни аниқ тузатиш, касалликнинг сабабини бартараф этиш имконини беради. Ушбу даволаш усули кўп йиллик тадқиқотлар ва кўплаб олимларнинг иши, шу жумладан CRISPR технологиясининг кашфиёти маҳсулидир.

Мутахассисларнинг фикрича, худди шундай ёндашув келажакда ўроқсимон-ҳужайрали анемия, кистоз фибрози, Гентингтон касаллиги ва мушак дистрофияси каби бошқа ирсий касалликларни даволашда ҳам қўлланилиши мумкин. CRISPR асосидаги баъзи дорилар маълум касалликларни даволаш учун FDA рухсатини олган, аммо олимлар бу соҳада ҳали кўп нарсаларни ўрганиши керак.

Мавзуга оид